Ένα έτος που οι πολιτικές εξελίξεις και η επί μακρόν ακυβερνησία ενέτεινε το δημοσιονομικό ρίσκο και τον κίνδυνο αποχώρησης από το ευρώ, οδηγώντας σε πρωτοφανές «λιώσιμο» τις αποτιμήσεις στο χρηματιστήριο.
Παράλληλα, ήταν και το έτος που «σφράγισε» τη χρεοκοπία και το τέλος της μεταπολίτευσης, δηλαδή έβαλε τέλος στο δικομματισμό και στην (εκλογική) «δικτατορία» των δύο κεντρικών κομματικών πόλων, που είχαν τα… δικαιώματα διακυβέρνησης της χώρας επί 38 χρόνια! Κυβέρνηση Παπαδήμου, PSI, Credit Event (πιστωτικό γεγονός) από την ISDA, υπηρεσιακή κυβέρνηση Π. Πικραμμένου, εκλογές 6ης Μαΐου και εκλογές 17ης Ιουνίου, είναι οι κύριοι σταθμοί σε πολιτικοοικονομικό επίπεδο που σφράγισαν το πρώτο – εξόχως καταστροφικό – 1ο εξάμηνο του 2012 για το χρηματιστήριο. Χρηματιστηριακά, το 2012 χωρίζεται – εκ των πραγμάτων – σε δύο μέρη. Στο πρώτο εξάμηνο που επικράτησαν πρωτοφανείς συνθήκες και στο 2ο, όπου εξομαλύνθηκε το πολιτικό ρίσκο, μειώθηκε ο συστημικός κίνδυνος, μπήκαν σε μια – κατ’ αρχήν - σειρά τα πράγματα, κάτι που οδήγησε σε αξιοσημείωτη αντίδραση όλο το Χ.Α.
Οι κυριότεροι σταθμοί του 2012
Το ράλι 40 ημερών του χειμώνα
Το πρώτο δίμηνο του 2012, επί κυβέρνησης Παπαδήμου χαρακτηρίστηκε από το απρόσμενο όσο και αιφνίδιο τραπεζικό ράλι των 40 ημερών, που οδήγησε σε «τρελά» κέρδη τις μετοχές του κλάδου. Ήταν τότε που αρχής γενομένης από την 11η Ιανουαρίου έως τις 20 Φεβρουαρίου ο Γ.Δ. εκτοξεύτηκε από τις 625 μονάδες στις 847,63 μονάδες, καταγράφοντας άνοδο 32%! Ακόμη πιο ιλιγγιώδης ήταν η άνοδος των τραπεζών που έφτασαν να κερδίζουν έως και +285% μέσα σε μόλις 17 συνεδριάσεις, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία του Χ.Α.! Επρόκειτο για ράλι που «επιδοτήθηκε» σχεδόν αποκλειστικά από εγχώριες δυνάμεις, μεγαλομετόχους των τραπεζών και φίλια εφοπλιστικά χαρτοφυλάκια. Κύριο «καύσιμο» της τραπεζικής αντίδρασης ήταν η προεξόφληση (τότε) ότι οι τράπεζες θα μείνουν ιδιωτικές, μέσω της διάταξης για αύξηση κεφαλαίου με κοινές μετοχές, όπου το κράτος δε θα αποκτούσε περαιτέρω (μετοχικά) δικαιώματα στη διαδικασία των αμκ. Ο τραπεζικός δείκτης ενισχύθηκε κατά 120% αυτές τις 17 συνεδριάσεις, καθώς από τις 211 μονάδες έφτασε έως το υψηλό των 540 μονάδων, που ήταν το ενδοσυνεδριακό υψηλό της 1ης Φεβρουαρίου! Το ίδιο διάστημα η Alpha Bank είχε άνοδο σε ποσοστό 285%, η Eurobank +208%, η Πειραιώς +180% και η Εθνική +114%!
PSI, Credit Event (πιστωτικό γεγονός), προεκλογική περίοδος
Το χειμωνιάτικο ράλι των τραπεζών και κατ’ επέκταση και του Χ.Α. δεν είχε συνέχεια, καθώς η ιστορία του PSI «πλήγωσε» περαιτέρω τόσο τις τράπεζες όσο και τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ το δημοσιονομικό ρίσκο παράλληλα με την πολιτική ρευστότητα εντείνονταν. Γενικότερα, η ιστορία του haircut του χρέους μέσω του PSI παραμένει μια θολή και ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενη διαδικασία, ειδικά αν «ζυγιστούν» οφέλη και επιμέρους ζημιές. Το PSI χαρακτηρίστηκε από την International Swaps and Derivatives Association (ISDA) ως πιστωτικό γεγονός, κάτι που κλιμάκωσε τις πιέσεις, τόσο στο χρηματιστήριο όσο και στην κυβέρνηση. Η κυβέρνηση Παπαδήμου - που είχε αναλάβει στις 11 Νοεμβρίου του 2011 - με την ολοκλήρωση του PSI εκπλήρωσε και το σκοπό για τον οποίο επιλέχθηκε, οπότε την Μεγάλη Τετάρτη 11 Απριλίου προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 6 Μαΐου. Όλο αυτό το διάστημα, η αγορά κινούνταν πτωτικά μεν αλλά χωρίς ιδιαίτερο στίγμα μιας και τίποτα δεν είχε ξεκαθαρίσει.
Οι εκλογές του Μαΐου άνοιξαν τον Ασκό του Αιόλου
Οι εκλογές της 6ης Μαΐου όντως επιβεβαίωσαν το χαρακτηρισμό της πρωτοφανούς κρισιμότητάς τους, καθώς «σφράγισαν» τη χρεοκοπία της μεταπολίτευσης, τουλάχιστον σε πολιτικό επίπεδο. Κανένας δεν ανέμενε τέτοιο «λιώσιμο» στα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων που μέσα από μια ψήφο οργής και αγανάκτησης βρέθηκαν στο καναβάτσο. Και κανένας δεν περίμενε τέτοια άνοδο των μικρότερων κομμάτων, που διεκδίκησαν και πήραν σημαίνοντα κεντρικό ρόλο στην πολιτική σκηνή. Αυτοδυναμία φυσικά δεν υπήρξε. Οι εκλογές της 6ης Μαΐου άνοιξαν τον Ασκό του Αιόλου σε ότι αφορά τον κίνδυνο ευθείας πολιτικής κατάρρευσης της χώρας και άμεσης χρεοκοπίας. Τα spreads εκτοξεύτηκαν στις 3.300 μονάδες πιστοποιώντας το αδιέξοδο σ’ όλα τα επίπεδα, ενώ οι προφητείες και οι χρησμοί αποχώρησης της χώρας από το ευρώ κλιμακώθηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα μετατράπηκε αίφνης ως το πιο αφιλόξενο επενδυτικό περιβάλλον στον κόσμο, με τα διεθνή μέσα να πυροβολούν αδιακρίτως. Ο διορισμός της υπηρεσιακής κυβέρνησης υπό τον κ. Παναγιώτη Πικραμμένο (διακεκριμένο δικαστικό) στις 16 Μαΐου, έγινε με αποκλειστικό σκοπό την ομαλή διεξαγωγή νέων εκλογών που ορίστηκαν για την Κυριακή 17 Ιουνίου. Τότε, ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις ήταν που έγινε και το απόλυτο «μακελειό» στις αποτιμήσεις του Χ.Α. Με τα spreads σε πρωτοφανή – παγκοσμίως – επίπεδα, με τον κίνδυνο πολιτικής κατάρρευσης πιο ορατό από ποτέ, το λεγόμενο country risk έφτασε στο ζενίθ.
Το «μαύρο» 15ήμερο και το ιστορικό ναδίρ του Ιουνίου
Οι συνεδριάσεις που ακολούθησαν τις εκλογές της 6ης Μαΐου ήταν εφιαλτικές. Μέσα στις επόμενες 15 συνεδριάσεις, ο Γ.Δ. έκλεισε πτωτικά στις 13, χάνοντας το 30% της αξίας του! Παράλληλα, στις 21 συνεδριάσεις μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου υπήρξε το απόλυτο ξεπούλημα, οδηγώντας στο χαμηλό των 471 μονάδων που ο Γ.Δ. βρέθηκε στις 5 Ιουνίου του 2012! Τότε ήταν που αλλόφρονες – παλαιοί και νεότεροι – επενδυτές του Χ.Α. «σκότωναν» όσο όσο τις μετοχές τους, λειτουργώντας υπό το κράτος πανικού επιστροφής στη δραχμή. Ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε το 43,53% της αξίας του μέσα σε 21 συνεδριάσεις. Στην τελευταία συνεδρίαση πριν τις εκλογές της 6ης Μαΐου, ο Γ.Δ. είχε κλείσει στις 689,86 μονάδες, ενώ στις επόμενες 21 συνεδριάσεις έχασε το 31% της αξίας του. Τα επίπεδα των 471 μονάδων της 5ης Ιουνίου (στατιστικά) είναι το χαμηλό 22,5 ετών για το Χ.Α., ενώ για τις τράπεζες οι 152 μονάδες (ενδοσυνεδριακό της 5ης Ιουνίου) ήταν χαμηλό τουλάχιστον 25 ετών!Όμως, ουσιαστικά τα επίπεδα της 5ης Ιουνίου είναι ιστορικά χαμηλά για το Χ.Α. και τις τράπεζες, δεδομένου ότι προ 20ετίας, το Χ.Α. απαρτίζονταν από πολύ λιγότερες μετοχές, οι τράπεζες δεν είχαν καμιά σχέση με το σημερινό τους εκτόπισμα (επέκταση στα Βαλκάνια κ.λπ). Το ίδιο σκηνικό επικράτησε και σε άλλα κορυφαία τραπεζικά blue chips. Από τις 6 Μαΐου έως τις 5 Ιουνίου, ο ΟΤΕ είχε απώλειες 51,50% (!), η ΔΕΗ -52,42%, o ΟΠΑΠ -40%, η Εθνική -45,86%, η Ελλάκτωρ -47%, η… συντηρητική Jumbo -30%, η Folli Follie -40% κ.λπ.
Οι δημοσκοπήσεις, οι εκλογές της 17ης Ιουνίου και η «απόδραση» από τα χαμηλά
Παρ’ ότι οι εκλογές έγιναν την 17η Ιουνίου, εντούτοις από την 5η Ιουνίου και μετά η αγορά άρχισε την «απόδραση» από τα χαμηλά, καθώς τότε ξεκίνησαν οι δημοσκοπήσεις που έδειχναν – για πρώτη φορά – ότι μπορεί να υπάρξει αυτοδυναμία αν συνεργαστούν δύο ή τρία κόμματα. Αυτός ήταν και ο καταλύτης για την αντίδραση. Η μείωση του πολιτικού ρίσκου. Το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου και η συμφωνία για κυβέρνηση συνεργασίας με κεντρικό στόχο την παραμονή της χώρας στο ευρώ, αποφόρτισε αργά αλλά σταθερά την κατάσταση. Το Χ.Α. ουδέποτε – έκτοτε – είδε παρόμοιες τιμές, είτε σε επίπεδο δεικτών, είτε μετοχών, με τα επίπεδα της 5ης Ιουνίου. Μετά από ένα διάστημα τεράστιας αβεβαιότητας, παλινδρομήσεων, «απειλών» δημοψηφίσματος, υπηρεσιακών κυβερνήσεων κ.λπ., δημιουργήθηκε μια… κανονική (και όχι διορισμένη) κυβέρνηση. Η αγορά επικρότησε τη σταθερότητα και παρ’ ότι δεν καταγράφονταν σημαντικές αγορές στο Χ.Α. έπαψαν οι αθρόες και «τυφλές» ρευστοποιήσεις. Αυτό και μόνο, αρκούσε για να υπερβεί σχεδόν άμεσα ο Γ.Δ. όχι μόνο τις 500 μονάδες αλλά και τις 600, τις οποίες «έπιασε» πριν τελειώσει ο Ιούνιος!
H μείωση του πολιτικού ρίσκου και η αρχή του ράλι αντίδρασης
Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή και σαφώς πιο… νωπή. Έως τα τέλη του Ιουνίου ο Γ.Δ. είχε επανέλθει ξανά πάνω από τις 600 μονάδες, καταγράφοντας μάλιστα άνοδο +28,30% από τις 5 έως τις 30 Ιουνίου! Ήταν τέτοια η… δίψα αντίδρασης που ο τραπεζικός δείκτης αντέδρασε το ίδιο διάστημα στο +51%, με την Εθνική στο +53%, την Alpha Bank στο +82% και την Eurobank +93%! Στις τράπεζες καθρεφτίστηκε πιο άμεσα η αντίδραση. Το ίδιο διάστημα, ο ΟΤΕ κέρδισε +77% και η ΔΕΗ +58%! Κάτι που δείχνει ότι ΑΠΟΛΥΤΟΣ καταλύτης για τα χαμηλά του Ιουνίου αλλά και την αντίδραση έκτοτε είναι η πολιτική σταθερότητα. Μετά από έναν εξισορροπητικό και ήπια ανοδικό Ιούλιο, ο Αύγουστος συνέχισε την αντίδραση με άνοδο στο Γ.Δ. κατά +8,04%, παρ’ ότι οι τζίροι ήταν μικροί. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο πρώτος – και με ποιοτικά στοιχεία – μήνας αντίδρασης περισσότερων μετοχών, με το Γ.Δ. να κερδίζει +15,09%! Ο Οκτώβριος είχε συνέχεια με άνοδο +7,64%, ενώ ο Νοέμβριος έφερε σταθεροποίηση. Το Δεκέμβριο, ο Γ.Δ. κέρδισε +10% συνεχίζοντας το καλό κλίμα. Συνολικά, από τα χαμηλά του Ιουνίου ο Γ.Δ. κερδίζει σε ποσοστό 89%! Κορυφαία blue chips όπως ΔΕΗ και ΟΤΕ καταγράφουν αντίδραση σε ποσοστό +395% και 347% αντίστοιχα. «Κλειδί» για όλη αυτή την αλλαγή είναι η μείωση του συστημικού – δημοσιονομικού κινδύνου, με κυρίαρχο στοιχείο επιβεβαίωσης, την έγκριση πρόσφατα της δόσης των 55 δισ. ευρώ από το Eurogroup. Τα spreads μειώνονται, ενώ έπαψε και η ρητορική για αποχώρηση της χώρας από το ευρώ.
Η αλλαγή επενδυτικών προτεραιοτήτων
Το 2ο μισό του 2012 θα μείνει στην ιστορία και για την αλλαγή των επενδυτικών προτεραιοτήτων και τη «στροφή» των επενδυτών από τις τράπεζες στις μετοχές της πραγματικής οικονομίας. Ευθέως αντιπροσωπευτική της αλλαγής αυτής είναι η επίδοση των ΟΤΕ και ΔΕΗ από τα χαμηλά, τη στιγμή που οι τράπεζες έχουν ασύγκριτα μικρότερη κίνηση. Για πρώτη φορά την τελευταία 15ετία του Χ.Α., οι τράπεζες πέρασαν σταδιακά σε δεύτερη μοίρα, με τους επενδυτές να εστιάζουν στις μετοχές της πραγματικής οικονομίας. Τα εγνωσμένα προβλήματα στις τράπεζες και τα τεράστια θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν όπως η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, οι αυξήσεις κεφαλαίου και η εν γένει εξυγίανσή τους, αλλάζει – έστω και μερικώς – το επενδυτικό status quo της αγοράς. Για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία του Χ.Α. ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται στα υψηλά έτους, χωρίς τη συνδρομή των τραπεζών, οι οποίες μάλιστα – ως δείκτης – απέχουν λίγο από τα χαμηλά έτους τους! Ο Γ.Δ. βρίσκεται στις 900 μονάδες, ήτοι στα υψηλά έτους, ενώ ο τραπεζικός δείκτης βρίσκεται στις 232 μονάδες, με χαμηλό έτους στις 152 μονάδες και υψηλό στις 540 μονάδες!! Ήτοι 308 μονάδες υψηλότερα από τα παρόντα επίπεδα… Όπως και να ‘χει, οι παρακαταθήκες για το 2013 είναι το λιγότερο θετικές…
Λεωνίδας Ζησίμου
ΠΗΓΗ:www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου