Προσδοκία και στόχος των ΗΠΑ, το «άνοιγμα» της αγοράς των μεταλλαγμένων τροφίμων, καθώς, πιστές στο δόγμα Κίσινγκερ «ελέγξτε τα τρόφιμα και θα ελέγχετε τον κόσμο», αποσκοπούν σε μια νέα παγκόσμια οικονομική κυριαρχία, τώρα που οι «παραδοσιακές» οικονομικές αξίες υποχωρούν. Υπό το πρίσμα αυτό, δικαιολογούνται και οι διαχρονικές πιέσεις των αμερικανικών παραγόντων προς τις κατά καιρούς ελληνικές κυβερνήσεις σε θέματα αγροτικής ανάπτυξης και τεχνολογίας τροφίμων. Η κάποτε αταλάντευτη και αδιαπραγμάτευτη θέση της Ελλάδας κατά των μεταλλαγμένων χαλάρωσε την τελευταία διετία, υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης αλλά και το φόβο των αντιποίνων από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η βιομηχανία γενετικά τροποποιημένων σπόρων, τροφίμων και ζωοτροφών είναι ταχύτατα αναπτυσσόμενη και με μεγάλη κερδοφορία. Μόνο στις ΗΠΑ, ο τζίρος των εταιρειών του κλάδου ξεπερνά τα 12 δις δολάρια κατ' έτος, ενώ αυξάνεται κατά περίπου 10% το χρόνο. Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι... είναι πολλά τα λεφτά και πως στο βωμό του χρήματος υπερπηδούνται διάφορα «ηθικά» εμπόδια, όπως το ποια μπορεί να είναι επίδραση των γενετικά τροποποιημένων DNA στο φυσικό περιβάλλον ή αν μέσω αυτών μπορούν να προκληθούν νέες ασθένειες στον άνθρωπο ή στα ζώα. Αντίθετα, στην επικοινωνιακή πολιτική των υπερασπιστών των μεταλλαγμένων προτάσσονται τα «καλά», όπως η αύξηση της παραγωγής τροφίμων και η λύση στην επισιτιστική κρίση μεγάλων περιοχών του πλανήτη.
Τα «Επίκαιρα» έχουν αποκαλύψει σε προηγούμενα τεύχη τόσο τη δράση των κορυφαίων αμερικανικών εταιρειών μεταλλαγμένων προϊόντων όσο και τις συνέπειες από την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων σπόρων. Ωστόσο, η καταστροφή μερικών χιλιάδων αγροτών του Μεξικού, της Βραζιλίας και της Ινδίας, οι οποίοι καλλιέργησαν μεταλλαγμένο βαμβάκι και καλαμπόκι της «ναυαρχίδας» των εταιρειών βιοτεχνολογίας, Monsanto, δεν μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα στην επέκταση των μεταλλαγμένων. Σήμερα, πάνω από ένα δισεκατομμύριο τριακόσια σαράντα εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργούνται με γενετικά τροποποιημένους σπόρους σόγιας, καλαμποκιού, βαμβακιού, ελαιοκράμβης αλλά και πατάτας, ντομάτας ρυζιού και ζαχαρότευτλου.
Η Ευρώπη που αντιστέκεται και οι πιέσεις που μεγαλώνουν
Τα εννιακόσιες πενήντα χιλιάδες περίπου στρέμματα που καταλαμβάνουν οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες στην Ευρώπη φαντάζουν σταγόνα στο... μεταλλαγμένο ωκεανό. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της πάγιας πολιτικής κατά των μεταλλαγμένων που ακολουθεί η ΕΕ, αφήνοντας μόνο «παράθυρο» για την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένης σόγιας. Κι αυτό είναι κάτι που ενοχλεί τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες, μπροστά στο ενδεχόμενο του ευρωπαϊκού αποκλεισμού, εντείνουν τις πιέσεις τους σε πολιτικό επίπεδο προς τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιέσεις που φτάνουν στα όρια του ωμού εκφοβισμού με την τακτική των αντιποίνων. Από τον ιστότοπο WikiLeaks αποκαλύφθηκε απόρρητο τηλεγράφημα του 2007 από την αμερικανική πρεσβεία στο Παρίσι, στο οποίο ο πρέσβης Κρ. Στέιπλετον προτείνει στους προϊσταμένους του τη λήψη αντιποίνων προς την Ευρώπη, ως απάντηση στην απαγόρευση εισαγωγής μεταλλαγμένων, στη σκιά των νέων περιβαλλοντικών νόμων που προωθούσε η κυβέρνηση Σαρκοζί. «Πρέπει να φτιάξουμε μια στοχευμένη λίστα αντιποίνων, που θα πονέσει πραγματικά ολόκληρη την Ευρώπη. Χρειάζεται να είναι καλά μελετημένα και αποτελεσματικά, όχι, όμως, ακραία. Θα πρέπει να εφαρμοστούν για μεγάλο διάστημα, όχι γρήγορα, για να μην προκαλέσουν, καθώς δεν πρέπει να περιμένουμε μια εύκολη νίκη», έγραφε ο Αμερικανός πρεσβευτής. Σε άλλο τηλεγράφημα, που επίσης διέρ-ρευσε από τη γνωστή ιστοσελίδα, Αμερικανός γερουσιαστής φέρεται να εκμυστηρεύεται στον υπουργό Γεωργίας της Ισπανίας-στη χώρα της Ιβηρικής καλλιεργείται το 80% των γενετικά τροποποιημένων όλης της Ευρώπης κυρίως καλαμπόκι- ότι μια τεχνητή γενικευμένη αύξηση των τιμών στα τρόφιμα «θα μπορούσε να κάνει την Ευρώπη πιο δεκτική σε εναλλακτικές εισαγωγές τροποποιημένων τροφίμων». Την τακτική των αμερικανικών αντιποίνων γνωρίζουν «από πρώτο χέρι» οι Έλληνες παραγωγοί: Στο πλαίσιο της «εκδίκησης» για την απαγόρευση εισαγωγής αμερικανικού βοδινού κρέατος οι ΗΠΑ εφάρμοσαν τα περιβόητα «μη δασμολογημένα εμπόδια» («non tariff barriers») για ευρωπαϊκά προϊόντα που ανταγωνίζονταν τα δικά τους. Θύματα αυτής της πολιτικής υπήρξαν τα αρίστης ποιότητας κον-σερβοποιημένα ροδάκινα Πέλλας και Ημαθίας τα οποία κέρδιζαν συνεχώς έδαφος στις διεθνείς αγορές έναντι των αντίστοιχων της Καλιφόρνια, με αποτέλεσμα το σταδιακό εκτοπισμό τους από την αγορά.
Οι πιέσεις από την Αμερική προς την Ευρώπη δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν, αν δεν υπήρχε ισχυρή βούληση υπέρ των μεταλλαγμένων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Πέραν των λογικών επιχειρημάτων για την άνθηση της βιοτεχνολογίας και της παραγωγής γενετικά τροποποιημένων προϊόντων, αφού πρόκειται για «πατέντα» made in USA, οι κολοσσοί της βιομηχανίας του είδους φρόντισαν ώστε να αποκτήσουν ισχυρούς φίλους στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Στο βιβλίο του Σπόροι της απάτης -στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη-, ο ακτιβιστής Τζέφρι Μ. Σμιθ σημειώνει ότι πρώην συνήγοροι εταιρειών βιοτεχνολογίας έχουν τοποθετηθεί σε θέσεις-κλειδιά οργανισμών - Περιβαλλοντική Υπηρεσία ΗΠΑ, Υπηρεσία Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA)-, που υποτίθεται ότι ελέγχουν και αξιολογούν τις εταιρείες και εγκρίνουν τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα. Όμως και σε ανώτερο κυβερνητικό επίπεδο, υπάρχει... οσμή μεταλλαγμένων, αφού η πρώην υπουργός Γεωργίας, Α. Βένεμαν, δια-τέλεσε μέλος του Δ.Σ. της Monsanto Corporation, ενώ και ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ντόναλντ Ράμσφελντ, έχει στο βιογραφικό του τη θέση του CEO της φαρμακευτικής Monsanto Searle.
Από τον Μίλερ στον Σμιθ το πάγιο... αίτημα
Η πολιτική διείσδυσης των αμερικανικών εταιρειών σε κράτη-συμμάχους ή «δορυφόρους» των Ηνωμένων Πολιτειών ασκείται συντονισμένα από τα υπουργεία Γεωργίας, Εμπορίου, Οικονομικών και, βέβαια, Εξωτερικών. Σε εκφραστές της βούλησης της υπερδύναμης για διείσδυση των μεταλλαγμένων προϊόντων των πολυεθνικών αμερικανικών συμφερόντων αναδει-κνύονται πρέσβεις διπλωματικοί και εμπορικοί ακόλουθοι. Μεθοδικά και πάγια, επί σειρά δεκαετιών, παράλληλα με τα άλλα καθήκοντά τους, προωθούν ή και επιβάλλουν την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών και την καλλιέργεια μεταλλαγμένων σπόρων. Η Ελλάδα, βέβαια, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση στην οικονομική διπλωματία των ΗΠΑ. Όλοι σχεδόν οι Αμερικανοί πρεσβευτές ακόλουθοι και σύμβουλοι της πρεσβείας στην Αθήνα έχουν επισκεφθεί κατά καιρούς τους υπουργούς Γεωργίας ή Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ζητώντας τους ευγενικά να... σκεφτούν την προοπτική χρήσης μεταλλαγμένων. Πότε ξεκίνησε αυτό; Σύμφωνα με τα όσα είχε αποκαλύψει ο διευθυντής του ελληνικού τμήματος της Greenpeace, Ν. Χαραλαμπίδης, η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα είχε αναλάβει τη διείσδυση της Monsanto και των άλλων εταιρειών μεταλλαγμένων στην Ελλάδα από τη δεκαετία του '90. Οι επισκέψεις του επιτετραμμένου και αργότερα πρέσβη, Τόμας Μίλερ, στον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Κώστα Λαλιώτη, ήταν γνωστές, όμως οι κυβερνήσεις Ανδρέα Παπανδρέου ήταν απόλυτα απορριπτικές σε ό,τι αφορούσε στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς στην Ευρώπη και στη χώρα.
Το βάρος σήκωσαν, με τη σειρά τους, όλοι οι ένοικοι του πενταγώνου της Βασιλίσσης Σοφίας: Νίκολας Μπερνς, Τσαρλς Ρις, Ντάνιελ Σπέκχαρντ και Ντάνιελ Σμιθ «πίεσαν σε όλα τα επίπεδα τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις και πάντα ανάλογα του βαθμού προσβασιμότητάς τους σε αυτές», όπως σημειώνει στα «Επίκαιρα» γνώστης προσώπων και καταστάσεων. Πώς ερμηνεύεται αυτό; Τις κατηγορηματικά αντίθετες στα μεταλλαγμένα κυβερνήσεις Α. Παπανδρέου διαδέχτηκε η κυβέρνηση Σημίτη, που, ενώ έδειξε ενδιαφέρον «συζητώντας» σχετικά με τους Αμερικανούς παράγοντες, προσέκρουσε στις έντονες αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Αν και στο προσκήνιο η Ελλάδα δεν ενέδωσε στις αμερικανικές πιέσεις, υπήρξε «χαλάρωση» στους ελέγχους των συμβατικών φορτίων σπόρων μεταλλαγμένης σποράς καλαμποκιού και βαμβακιού. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, την περίοδο 2000-2004 εισήχθησαν ποσότητες σπόρων σποράς καλαμποκιού με μολυσμένο γενετικά τροποποιημένο υλικό, που υπερέβαιναν σημαντικά τα επιτρεπόμενα όρια που προέβλεπαν οι ισχύουσες διατάξεις. Το αποτέλεσμα ήταν να μολυνθούν περιοχές της χώρας και οι συνέπειές τους να είναι ορατές ακόμα και σήμερα.
«Όχι» από Κ. Καραμανλή, «Γιατί όχι;» από Γ. Παπανδρέου...
Πηγές της αγοράς στην Ελλάδα αλλά και στην ΕΕ, μιλώντας στα «Επίκαιρα», εντάσσουν τη βιοτεχνολογική πολιτική των Η Π Α και των πολυεθνικών τους στο γενικότερο πλαίσιο του συνόλου των εκβιασμών που ασκούνται κατά της χώρας μας. Σε αυτό το πλαίσιο, η συνύπαρξη της κυβέρνησης Καραμανλή με την αμερικανική πρεσβεία ήταν προβληματική και με συγκρούσεις. Στις αμερικανικές πιέσεις για διεύρυνση της χρήσης μεταλλαγμένων που ασκούνταν στους υπουργούς του Κώστα Καραμανλή, εκείνοι απαντούσαν με ένα μεγαλοπρεπές «όχι». Πρωτοστάτες στην αμερικανική προσπάθεια την περίοδο 2004-2009 ήταν ο οικονομικός σύμβουλος της πρεσβείας, Woodward Clark Price, γνωστός για το ρόλο του στο ενεργειακό πραξικόπημα κατά της Ελλάδας, όπως αποκαλύψαμε στο τεύχος 104, ο φιλοσκοπιανός επιτετραμένος, Tom Countryman, η διάδοχός του και υπεύθυνη Εξωτερικών Υποθέσεων της πρεσβείας, Ντέμπορα Μακάρθι (γνωστή για τα ανθελληνικά της αισθήματα από τις διαρροές του WikiLeaks, που αποκάλυψαν τα «Επίκαιρα»), και, βέβαια, οι πρέσβεις Τσ. Ρις και Ντ. Σπέκχαρντ.
Την ώρα που ο Κώστας Καραμανλής και το επιτελείο του ανθίσταντο στις αμερικανικές πιέσεις, ο Γιώργος Παπανδρέου αναδεικνυόταν σε τακτικό συνομιλητή των Αμερικανών διπλωματών. Έλληνες υπάλληλοι της πρεσβείας θυμούνται αρκετές επισκέψεις του πρώην πρωθυπουργού στη Βασιλίσσης Σοφίας, ιδίως αργά το απόγευμα, ενώ είναι γνωστές οι πολύ καλές σχέσεις του τόσο με τον Ν. Μπερνς όσο και με τον Ντ. Σπέκχαρντ. «Εμείς βγαίναμε από τη ράμπα εξόδου και ο Γιώργος έμπαινε από τη ράμπα εισόδου», λένε χαρακτηριστικά στελέχη της πρεσβείας για τις επίσημες και ανεπίσημες επισκέψεις του πρώην πρωθυπουργού τόσο στην πρεσβεία όσο και στην πρεσβευτική κατοικία.
Με την άνοδο του Γ. Παπανδρέου στην εξουσία, ο κ. Clark Price επέστρεψε αναβαθμισμένος στην Ουάσιγκτον και τη θέση του πήρε ως οικονομικός σύμβουλος ο Π. Μάλικ. Αυτός, μετά την κατάργηση της θέσης γεωργικού συμβούλου στην πρεσβεία των Αθηνών, σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του γραφείου Γεωργικών Υποθέσεων στην αμερικανική πρεσβεία της Ρώμης, Τζ. Ντέβερ, αναλαμβάνουν το έργο προώθησης των αμερικανικών συμφερόντων σε θέματα βιοτεχνολογίας. Μάλικ, Ντέβερ και, βέβαια, ο σημερινός πρέσβης των ΗΠΑ, Ντάνιελ Σμιθ, έχουν επισκεφθεί κατ' επανάληψη και τους δύο υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης των κυβερνήσεων Παπανδρέου, Κατερίνα Μπατζελή και Κώστα Σκανδαλίδη, στο πλαίσιο των εθιμοτυπικών συναντήσεων. Ωστόσο, πηγές αναφέρουν στα «Επίκαιρα» ότι πίσω από το εθιμοτυπικό πλαίσιο υπήρξαν πιέσεις για χαλάρωση των μέτρων ελέγχου στις εισαγωγές γενετικά τροποποιημένων προϊόντων για ανθρώπινη και ζωική κατανάλωση, αλλά και συζητήσεις για διαφοροποίηση της μέχρι τώρα στάσης - αλλά και της ευρωπαϊκής ψήφου- της χώρας απέναντι στα μεταλλαγμένα. Οι ίδιες πηγές μάλιστα, συνδέουν αυτές τις ελληνο-αμερικανικές επαφές και με το «πάγωμα» της απόφασης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να τοποθετήσει σήμανση σε κτηνοτροφικά προϊόντα που προέρχονται από ζώα τα οποία δεν εκτρέφονται με γενετικά τροποποιημένες ζωοτροφές. «Η αμερικανική πλευρά, σε συνεργασία με το εμπόριο σιτηρών, ελαιοσπόρων και ζωοτροφών, έχει τους δικούς της λόγους να μην θέλει τέτοιες πολιτικές», λένε με νόημα πηγές από την αγορά της βιοτεχνολογίας. Αυτό που είναι αδιαμφισβήτητο είναι ότι η «κατά συρροή» φιλοαμερικανική στάση της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου αποτέλεσε το ιδανικό υπόστρωμα καλλιέργειας πιέσεων και επηρεασμών, κάτι που, όπως φαίνεται, αποδίδει. Μάλιστα, το διατροφικό ζήτημα, στις βάσεις που το θέτουν οι πολυεθνικές εταιρείες γεωργικής βιοτεχνολογίας, συνδέεται με τις παρασκηνιακές ζυμώσεις και τις πολιτικές επιδιώξεις διεθνών οργανισμών, όπως το ΔΝΤ, κάτι που έχει αξία τη δεδομένη στιγμή για τη χώρα μας.
Των: Σπύρου Τρίψα και Γιάννη Κορωναίου
Από το περιοδικό Επίκαιρα στις 24-30/11/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου