Η ιστορία της ευρωζώνης είναι γνωστή. Οι λύσεις που παρουσιάζουν οι Ευρωπαίοι είναι τόσο… «λίγες» και τόσο… καθυστερημένες. Οι ηγέτες δεσμεύτηκαν πρόσφατα για ακόμη μία φορά ότι θα σώσουν το ευρώ. Για άλλη μια φορά, απογοήτευσαν. Το βασικό ζήτημα είναι γνωστό: Διασώσεις για τους «άπορους» και σωτηρία των φοροδιαφευγόντων νοτίων από τους εργατικούς βορείους.
Αυτό είναι το συμπέρασμα του Roger Bootle της Capital Economics, που θεωρεί ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι βαθύτερο. Όλοι οι μηχανισμοί διάσωσης δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Τα πακέτα στήριξης εξακολουθούν να είναι, στο τέλος, δάνεια που επιβαρύνουν τους υπερχρεωμένους. Ακόμη και αν τα επιτόκια είναι χαμηλά, το πρόβλημα είναι ότι η διάσωση πρέπει να επιστραφεί τελικά.
Αυτό που πραγματικά θα κάνει τη διαφορά είναι τα πακέτα στήριξης να μην δοθούν με τη μορφή δανείου, αλλά σαν οριστικό «δώρο». Στην παρούσα κατάσταση όμως το δώρο έρχεται μόνο εάν ο παραλήπτης χρεοκοπήσει και διαγραφεί μέρος τους δανείου. Αλλά οι βόρειες χώρες είναι κατανοητό, δεν θέλουν τα δάνεια του παρελθόντος να μετατραπούν σε δώρα. Ωστόσο, ακόμη και να θυσιαστεί η δημοσιονομική κυριαρχία για κάποιου είδους δώρα, αυτό δεν θα φέρει την ευημερία, όπως βλέπουμε ξεκάθαρα στην περίπτωση της Ιταλίας. Όταν κατά την ιταλική ενοποίηση το 1861 ο γερμανικός βορράς ενώθηκε με τον Λατινικό νότο, δεν υπήρξε σύγκλιση. Η απόκλιση συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η τρέχουσα δημοφιλής λύση είναι ευρωομόλογα. Αυτή είναι ένα είδος δημοσιονομικής ένωσης. Οι βόρειες χώρες θα μοιραστούν το βάρος του χρέους των νότιων. Χωρίς όμως έλεγχο στις δαπάνες και στο δανεισμό του Νότου, αυτό θα ήταν μια πρόκληση σε βάρος των Βορείων, καθώς θα επιβαρύνονταν τις σπατάλες των Νοτίων. Με άλλα λόγια είναι σαν 20 άνθρωποι να συμφωνούν να μοιράζονται εξίσου το λογαριασμό, όταν έχουν βγει για γεύμα. Δεν υπάρχει έτσι κίνητρο για όλους να παραγγείλουν ένα ακριβό γεύμα;, αναρωτιέται ο Bootle.
Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί ο στόχος οι βόρειοι να πάρουν πίσω τα χρήματά τους; Η μόνη ελπίδα είναι οι Νότιοι να επιστρέψουν στην ευημερία. Αλλά πώς;
Ένας τρόπος είναι να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των αδύναμων χωρών μελών. Θεωρητικά, αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσω του εσωτερικού αποπληθωρισμού, αλλά παράλληλα θα αυξηθεί η πραγματική αξία του χρέους. Όταν σχεδιαζόταν η Νομισματική Ένωση, πολλοί από τους ηγέτες της ΕΕ τότε είχαν υποστηρίζει ότι οι ονομαστικές τιμές έπρεπε να μην ξεπερνούν ορισμένα όρια. Γι’ αυτό και είχαν δώσει μεγάλη έμφαση στη σύγκλιση και την αυτοσυγκράτηση υπό την ομπρέλα του Συμφώνου Σταθερότητας. Αλλά ακόμη και αυτό ήταν κακοσχεδιασμένο, αφού στην πράξη δεν ήταν εφικτό.
Το αποτέλεσμα ήταν να ρίχνουν ακόμη περισσότερα χρήματα στις ευάλωτες χώρες. Αυτός ο κύκλος πρέπει να σπάσει. Εάν όμως οι Ευρωπαίοι συνεχίσουν να αποφεύγουν να αντιμετωπίζουν τη δυσάρεστη πραγματικότητα, στο τέλος η αγορά θα τους συντρίψει. Οι αγορές ομολόγων είναι σήμερα η πιο προφανής απειλή. Αλλά υποψιάζομαι ότι η μεγάλη πίεση θα έρθει από τους καταθέτες, οι οποίοι ήδη έχουν αρχίσει να κινούνται από τις ευάλωτες χώρες στις γερμανικές τράπεζες.
Μπορεί τώρα το μεγαλύτερο πρόβλημα να το αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες, με την ΕΚΤ να το χειρίζεται μέσω «ανακύκλωσης» των κεφαλαίων, αλλά τι θα συμβεί εάν κλιμακωθούν οι μεταφορές κεφαλαίων από την Ιταλία και την Ισπανία; Η ΕΚΤ σε μία τέτοια περίπτωση θα αναγκαστεί να διακόψει τις δραστηριότητες ρίχνοντας σε μεγάλη τραπεζική κρίση τις δύο χώρες. Έτσι η μόνη διέξοδος διαφυγής για αυτές θα είναι η έξοδος από το ευρώ.
Ο Bootle θεωρεί ότι το δράμα στην Ευρώπη εκτυλίσσεται χωρίς διακοπές. Θα υπάρξουν περισσότερες διασώσεις και σύνοδοι κορυφής, καθώς θα ριχτούν ακόμη περισσότερα χρήματα χύνεται στη μαύρη τρύπα. Αλλά το τέλος πλησιάζει αμείλικτα.
ΠΗΓΗ:www.bankingnews.gr
Αυτό που πραγματικά θα κάνει τη διαφορά είναι τα πακέτα στήριξης να μην δοθούν με τη μορφή δανείου, αλλά σαν οριστικό «δώρο». Στην παρούσα κατάσταση όμως το δώρο έρχεται μόνο εάν ο παραλήπτης χρεοκοπήσει και διαγραφεί μέρος τους δανείου. Αλλά οι βόρειες χώρες είναι κατανοητό, δεν θέλουν τα δάνεια του παρελθόντος να μετατραπούν σε δώρα. Ωστόσο, ακόμη και να θυσιαστεί η δημοσιονομική κυριαρχία για κάποιου είδους δώρα, αυτό δεν θα φέρει την ευημερία, όπως βλέπουμε ξεκάθαρα στην περίπτωση της Ιταλίας. Όταν κατά την ιταλική ενοποίηση το 1861 ο γερμανικός βορράς ενώθηκε με τον Λατινικό νότο, δεν υπήρξε σύγκλιση. Η απόκλιση συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η τρέχουσα δημοφιλής λύση είναι ευρωομόλογα. Αυτή είναι ένα είδος δημοσιονομικής ένωσης. Οι βόρειες χώρες θα μοιραστούν το βάρος του χρέους των νότιων. Χωρίς όμως έλεγχο στις δαπάνες και στο δανεισμό του Νότου, αυτό θα ήταν μια πρόκληση σε βάρος των Βορείων, καθώς θα επιβαρύνονταν τις σπατάλες των Νοτίων. Με άλλα λόγια είναι σαν 20 άνθρωποι να συμφωνούν να μοιράζονται εξίσου το λογαριασμό, όταν έχουν βγει για γεύμα. Δεν υπάρχει έτσι κίνητρο για όλους να παραγγείλουν ένα ακριβό γεύμα;, αναρωτιέται ο Bootle.
Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί ο στόχος οι βόρειοι να πάρουν πίσω τα χρήματά τους; Η μόνη ελπίδα είναι οι Νότιοι να επιστρέψουν στην ευημερία. Αλλά πώς;
Ένας τρόπος είναι να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των αδύναμων χωρών μελών. Θεωρητικά, αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσω του εσωτερικού αποπληθωρισμού, αλλά παράλληλα θα αυξηθεί η πραγματική αξία του χρέους. Όταν σχεδιαζόταν η Νομισματική Ένωση, πολλοί από τους ηγέτες της ΕΕ τότε είχαν υποστηρίζει ότι οι ονομαστικές τιμές έπρεπε να μην ξεπερνούν ορισμένα όρια. Γι’ αυτό και είχαν δώσει μεγάλη έμφαση στη σύγκλιση και την αυτοσυγκράτηση υπό την ομπρέλα του Συμφώνου Σταθερότητας. Αλλά ακόμη και αυτό ήταν κακοσχεδιασμένο, αφού στην πράξη δεν ήταν εφικτό.
Το αποτέλεσμα ήταν να ρίχνουν ακόμη περισσότερα χρήματα στις ευάλωτες χώρες. Αυτός ο κύκλος πρέπει να σπάσει. Εάν όμως οι Ευρωπαίοι συνεχίσουν να αποφεύγουν να αντιμετωπίζουν τη δυσάρεστη πραγματικότητα, στο τέλος η αγορά θα τους συντρίψει. Οι αγορές ομολόγων είναι σήμερα η πιο προφανής απειλή. Αλλά υποψιάζομαι ότι η μεγάλη πίεση θα έρθει από τους καταθέτες, οι οποίοι ήδη έχουν αρχίσει να κινούνται από τις ευάλωτες χώρες στις γερμανικές τράπεζες.
Μπορεί τώρα το μεγαλύτερο πρόβλημα να το αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες, με την ΕΚΤ να το χειρίζεται μέσω «ανακύκλωσης» των κεφαλαίων, αλλά τι θα συμβεί εάν κλιμακωθούν οι μεταφορές κεφαλαίων από την Ιταλία και την Ισπανία; Η ΕΚΤ σε μία τέτοια περίπτωση θα αναγκαστεί να διακόψει τις δραστηριότητες ρίχνοντας σε μεγάλη τραπεζική κρίση τις δύο χώρες. Έτσι η μόνη διέξοδος διαφυγής για αυτές θα είναι η έξοδος από το ευρώ.
Ο Bootle θεωρεί ότι το δράμα στην Ευρώπη εκτυλίσσεται χωρίς διακοπές. Θα υπάρξουν περισσότερες διασώσεις και σύνοδοι κορυφής, καθώς θα ριχτούν ακόμη περισσότερα χρήματα χύνεται στη μαύρη τρύπα. Αλλά το τέλος πλησιάζει αμείλικτα.
ΠΗΓΗ:www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου